دانش، نگرش‌ها و رفتارهای مربوط به مصرف نوشیدنی‌های گازدار در میان نوجوانان پسر مکتب شمس لندن، هرات، افغانستان
DOI::
https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.2.4کلمات کلیدی:
نوشابه گازدار, دانش آموزان , مکتب شمس لندن, هراتچکیده
مقدمه: نوشیدنی‌های گازدار به طور گسترده‌ای در میان نوجوانان مصرف می‌شوند و به دلیل میزان بالای شکر و اسید موجود در آن‌ها، عامل مهمی در ایجاد مشکلات دهان و دندان از جمله پوسیدگی دندان، فرسایش مینای دندان و سایر عوارض دهانی هستند.
هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی سطح آگاهی، میزان مصرف و عادات بهداشت دهان و دندان مرتبط با مصرف نوشیدنی‌های گازدار در میان دانش‌آموزان پسر مکتب شمس لندن در شهر هرات، افغانستان انجام شده است.
روش: یک مطالعه مقطعی با استفاده از پرسشنامه‌ای خودتکمیل انجام شد که بین 120 دانش‌آموز پسر 15 تا 18 ساله مکتب شمس لندن توزیع گردید. پرسشنامه شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی، فراوانی و ترجیحات مصرف نوشیدنی‌های گازدار، آگاهی از اثرات آن بر سلامت دهان و رفتارهای بهداشتی پس از مصرف بود. داده‌ها جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصیفی در نرم‌افزار SPSS نسخه 26 تحلیل شدند.
نتایج: بیشترین شرکت‌کنندگان (58.3%) 15 ساله بودند. مصرف روزانه نوشیدنی‌های گازدار در 25% گزارش شد که 31.7% انرژی‌زا و 51.7% آب‌میوه‌ای را ترجیح می‌دادند. مهم‌ترین دلایل مصرف، طعم (37.5%) و افزایش انرژی (28.3%) بود. نیمی از دانش‌آموزان از مضرات این نوشیدنی‌ها آگاه بودند، در حالی‌که 17.5% هیچ آگاهی نداشتند و تنها 50.8% دندان‌ها را به‌عنوان عضو اصلی آسیب‌پذیر شناختند. 50 نفر هرگز بعد از مصرف مسواک نمی‌زدند و 37 نفر اصولاً مسواک نمی‌کردند. در مقابل، فقط 22 نفر همیشه پس از مصرف مسواک می‌زدند و 36 نفر شست‌وشوی دهان با آب را انجام می‌دادند. در مجموع، 17 نفر پوسیدگی دندان را ناشی از این نوشیدنی‌ها دانستند. درحالی‌که 70% سلامت دهان را مهم می‌دانستند، 64.2% تمایل داشتند دیگران را از خطرات آگاه کنند.
نتیجه‌گیری: این مطالعه الگوهای مصرف، آگاهی و عادات بهداشت دهان دانش‌آموزان مکتب شمس لندن هرات را روشن ساخت و بر ضرورت آموزش و مداخلات بهداشتی برای کاهش اثرات منفی نوشیدنی‌های گازدار تأکید دارد. ارتقای آگاهی، تقویت بهداشت دهان و ترویج نوشیدنی‌های سالم‌تر از گام‌های کلیدی در بهبود سلامت دهان نوجوانان است.
مراجع
Steen DP, Ashurst PR, editors. Carbonated soft drinks: formulation and manufacture. Oxford: Blackwell Publishing Ltd; 2006. Available from: https://doi.org/10.1002/9780470996034
Mavrogiannidou Z, Boka V, Arhakis A. An overview of the types of soft drinks and their impact on oral health: review of literature. World J Dent. 2023;14(7):648–54. Available from: https://doi.org/10.5005/jp-journals-10015-2252
Hasheminejad, N., Malek Mohammadi, T., Mahmoodi, M.R. et al. The association between beverage consumption pattern and dental problems in Iranian adolescents: a cross sectional study. BMC Oral Health 20, 74 (2020). https://doi.org/10.1186/s12903-020-01065-y
Gupta, V., Dawar, A., Bhadauria, U. S., Purohit, B. M., & Nilima, N. (2023). Sugar-sweetened beverages and periodontal disease: A systematic review. Oral Diseases, 29, 3078–3090. https://doi.org/10.1111/odi.14368
Hu FB, Malik VS. Sugar-sweetened beverages and risk of obesity and type 2 diabetes: epidemiologic evidence. Physiol Behav. 2010;100(1):47–54. Available from: https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2010.01.036
https://www.healthline.com/health/dental-oral-health/what-does-soda-do-to-your-teeth.
https://nutritionsource.hsph.harvard.edu/healthy-drinks/sugary-drinks/
Hasselkvist, A., Johansson, A., & Johansson, A. K. (2014). Association between soft drink consumption, oral health and some lifestyle factors in Swedish adolescents. Acta Odontologica Scandinavica, 72(8), 1039–1046. https://doi.org/10.3109/00016357.2014.946964
Tahmassebi, J.F., BaniHani, A. Impact of soft drinks to health and economy: a critical review. Eur Arch Paediatr Dent 21, 109–117 (2020). https://doi.org/10.1007/s40368-019-00458-0
Scully M, Morley B, Niven P, Crawford D, Pratt IS, Wakefield M. Factors associated with high consumption of soft drinks among Australian secondary-school students. Public Health Nutrition. 2017;20(13):2340–8. doi:10.1017/S1368980017000118
Hardy LL, Bell J, Bauman A, Mihrshahi S. Association between adolescents’ consumption of total and different types of sugar‐sweetened beverages with oral health impacts and weight status. Aust N Z J Public Health. 2018;42(6):572-8. Available from: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1326020023002613
Gupta R, Solanki A, Sharma S, Gumber P, et al. A knowledge, attitude and practices of soft drinks among adolescent students and their dental health: A Questionnaire study. J Dent Health Res. 2015;6(1):1-5. Available from: https://www.academia.edu/download/120580878/09be479ba5427677fde07a0ba1855a159fde.pdf
Majewski R. Dental caries in adolescents associated with caffeinated carbonated beverages. J Am Acad Pediatr Dent. 2005;27(3):231-5. Available from: https://www.aapd.org/globalassets/media/publications/archives/majewski-23-03.pdf
##submission.downloads##
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 عثمان ساعی, ادریس صافی, اسحق رحمانی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
