پیشرفت‌های بیولوژی مالیکولی در زمینه تشخیص و کنترل ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو: پیامدها برای افغانستان
DOI::
https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.2.6کلمات کلیدی:
CCHF, CCHFV, زیست‌شناسی مولکولی, افغانستان, RT-PCR, بیوسنسورها, اپیدمیولوژی, توسعه واکسنچکیده
زمینه و هدف: تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو (CCHF) یک بیماری خطرناک ناشی از نیش کنه است که توسط ویروس CCHFV ایجاد شده و میزان مرگ‌ومیر آن ۱۰ تا ۴۰ فیصد می‌باشد. افغانستان به دلیل وجود کنه‌های هیالوما و ضعف در سیستم تشخیصی، با افزایش موارد این بیماری مواجه است. این مقاله پیشرفت‌های بیولوژی مالیکولی در تحقیقات مربوط به CCHFV و کاربردهای بالقوه آن در افغانستان را با تمرکز بر روش‌های تشخیصی، اپیدمیولوژی و توسعه واکسن بررسی می‌کند.
روش بررسی: مرور سیستماتیک در پایگاه‌های داده PubMed، Scopus و Google Scholar (۲۰۰۷–۲۰۲۳) انجام شد. پس از حذف مطالعات تکراری و غربالگری، ۳۲ مطالعه مورد تحلیل قرار گرفتند که شامل بینش‌های ژنومی، روش‌های تشخیص مالیکولی و راهکارهای درمانی بودند.
یافته‌ها: ژنوم سه‌بخشی ویروس (بخش‌های S، M، L) تنوع ژنتیکی بالایی دارد که تشخیص و طراحی واکسن را پیچیده می‌کند. RT-PCR به عنوان روش استاندارد تشخیصی شناخته می‌شود، در حالی که بیوسنسورهای جدید گزینه‌های سریع و قابل استفاده در مناطق دورافتاده را ارائه می‌دهند. مطالعات اپیدمیولوژی مالیکولی نشان‌دهنده انتقال مرزی سویه‌های مختلف در افغانستان است، با نرخ مرگ‌ومیر ۴۳.۳٪ (۲۰۱۶–۲۰۱۸). علیرغم نامزدهای امیدوارکننده واکسن (مانند RNA replicons و VLPs)، هنوز واکسن مجوزدار وجود ندارد.
نتیجه‌گیری: پیشرفت‌های مالیکولی پتانسیل بهبود مدیریت CCHF در افغانستان را دارند، اما نیازمند ادغام در سیستم‌های صحی هستند. توسعه زیرساخت‌ها، ابزارهای تشخیصی محلی و همکاری‌های بین‌المللی برای کاهش مرگ‌ومیر و کنترل شیوع بیماری ضروری است.
مراجع
Serretiello E, Astorri R, Chianese A, Stelitano D, Zannella C, Folliero V, et al. The emerging tick-borne Crimean-Congo haemorrhagic fever virus: A narrative review. Travel Med Infect Dis 2020;37:101871. https://doi.org/10.1016/j.tmaid.2020.101871.
Al-Abri SS, Abaidani IA, Fazlalipour M, Mostafavi E, Leblebicioglu H, Pshenichnaya N, et al. Current status of Crimean-Congo haemorrhagic fever in the World Health Organization Eastern Mediterranean Region: issues, challenges, and future directions. Int J Infect Dis 2017;58:82–9. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2017.02.018.
Jafari A, Asadolahi S, Rasekh M, Saadati D, Faghihi F, Fazlalipour M, et al. Distribution and biodiversity components of hard ticks as potential vectors of Crimean-Congo haemorrhagic fever virus (CCHFV) in borderline of Iran-Afghanistan. Int J Acarol 2021;47(6):510–9. https://doi.org/10.1080/01647954.2021.1954085.
Kraus AA, Mirazimi A. Molecular Biology and Pathogenesis of Crimean–Congo Hemorrhagic Fever Virus. Future Virol 2010;5(4):469–79. https://doi.org/10.2217/fvl.10.23.
Shayan S, Bokaean M, Shahrivar MR, Chinikar S. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever. Lab Med 2015;46(3):180–9. https://doi.org/10.1309/LMN1P2FRZ7BKZSCO.
Zeller H. Laboratory Diagnosis of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever [Internet]. In: Ergonul O, Whitehouse CA, editors. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever. Dordrecht: Springer Netherlands; 2007 [cited 2025 Mar 24]. page 233–43.Available from: http://link.springer.com/10.1007/978-1-4020-6106-6_18. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-6106-6_18.
Freitas N, Legros V, Cosset FL. Crimean-Congo hemorrhagic fever: a growing threat to Europe. C R Biol 2022;345(1):17–36. https://doi.org/10.5802/crbiol.78.
Munibullah, Yousaf A, Shah M, Habibullah, Sadia H, Sohoo M ur R. Crimean-Congo hemorrhagic fever a threat to public health. 2018;2:1–7.
Rahmani K, Behrad R, Rahimi A, Shayan S, Uğurlu G, Shayan NA. Epidemiology and Outcomes of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever in Afghanistan: A Review of 2010–2019. Afghan J Infect Dis 2024;2(1):63–74. https://doi.org/10.60141/AJID/V.2.I.1.8.
Rahimi A, Masudi M, Salehi SA, Binesh MH, Hosaini SF, Shayan NA. Knowledge, attitude, and practices regarding Crimean Congo hemorrhagic fever among students at Jami university, Herat, Afghanistan. Ghalib Med J 1404;2(1):22–9. https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.1.2.
Whitehouse C. Crimean?Congo hemorrhagic fever. Antiviral Res 2004;64(3):145–60. https://doi.org/10.1016/j.antiviral.2004.08.001.
Kalvatchev N, Christova I. Current State of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever in Bulgaria. Biotechnol Biotechnol Equip 2012;26(4):3079–85. https://doi.org/10.5504/BBEQ.2011.0135.
Ergonul O, Whitehouse CA. Crimean-Congo hemorrhagic fever: a global perspective. 2007;
Flusin O, Iseni F, Rodrigues R, Paranhos-Baccalà G, Crance J, Marianneau P, et al. Crimean-Congo hemorrhagic fever: basics for general practitioners. Med Trop Rev Corps Sante Colon 2010;70 5-6:429–38.
Siddiqui FQ, Parveen G, Hussain S. Review of epidemiology, diagnosis, control, therapeutics and vaccine development for Crimean-Congo hemorrhagic fever. Int J Adv Biochem Res 2018;2(1):01–5. https://doi.org/10.33545/26174693.2018.v2.i1a.7.
Peyrefitte C, Marianneau P, Tordo N, Bouloy M. Crimean-Congo haemorrhagic fever: -EN- -FR- Fièvre hémorragique de Crimée-Congo -ES- Fiebre hemorrágica de Crimea-Congo. Rev Sci Tech OIE 2015;34(2):390–401. https://doi.org/10.20506/rst.34.2.2365.
D’Addiego J, Shah S, Pektaş AN, Bağci BK, Öz M, Sebastianelli S, et al. Development of targeted whole genome sequencing approaches for Crimean-Congo haemorrhagic fever virus (CCHFV). Virus Res 2024;350:199464. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2024.199464.
Huang H, Hua X, Pang X, Zhang Z, Ren J, Cheng J, et al. Discovery and Characterization of Putative Glycoprotein-Encoding Mycoviruses in the Bunyavirales. J Virol 2023;97(1):e01381-22. https://doi.org/10.1128/jvi.01381-22.
Muzammil K, Rayyani S, Abbas Sahib A, Gholizadeh O, Naji Sameer H, Jwad Kazem T, et al. Recent Advances in Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus Detection, Treatment, and Vaccination: Overview of Current Status and Challenges. Biol Proced Online 2024;26(1):20. https://doi.org/10.1186/s12575-024-00244-3.
Hewson R, Chamberlain J, Mioulet V, Lloyd G, Jamil B, Hasan R, et al. Crimean-Congo haemorrhagic fever virus: sequence analysis of the small RNA segments from a collection of viruses world wide. Virus Res 2004;102(2):185–9. https://doi.org/10.1016/j.virusres.2003.12.035.
Fernández De Mera IG, Chaligiannis I, Hernández-Jarguín A, Villar M, Mateos-Hernández L, Papa A, et al. Combination of RT-PCR and proteomics for the identification of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus in ticks. Heliyon 2017;3(7):e00353. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2017.e00353.
Morikawa S, Saijo M, Kurane I. Recent progress in molecular biology of Crimean–Congo hemorrhagic fever. Comp Immunol Microbiol Infect Dis 2007;30(5):375–89. https://doi.org/10.1016/j.cimid.2007.07.001.
Umair M, Haider SA, Ali Q, Hakim R, Raisani MA, Ayub A, et al. WITHDRAWN: Genomic characterization of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus detected during nosocomial outbreak (2023) in Balochistan province of Pakistan [Internet]. 2023 [cited 2025 Mar 24];Available from: http://medrxiv.org/lookup/doi/10.1101/2023.11.28.23299125. https://doi.org/10.1101/2023.11.28.23299125.
Shrivastava N, Kumar JS, Yadav P, Shete AM, Jain R, Shrivastava A, et al. Development of double antibody sandwich ELISA as potential diagnostic tool for rapid detection of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus. Sci Rep 2021;11(1):14699. https://doi.org/10.1038/s41598-021-93319-0.
Sahak MN, Arifi F, Saeedzai SA. Descriptive epidemiology of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever (CCHF) in Afghanistan: Reported cases to National Surveillance System, 2016–2018. Int J Infect Dis 2019;88:135–40. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2019.08.016.
Umair M, Haider SA, Ali Q, Hakim R, Raisani MA, Ayub A, et al. Genomic characterization of Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus detected during nosocomial outbreak (2023) in Balochistan province of Pakistan [Internet]. 2023 [cited 2025 Mar 24];2023.11.28.23299125. Available from: https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2023.11.28.23299125v1. https://doi.org/10.1101/2023.11.28.23299125.
Oliveira Roster KI, Kissler SM, Omoregie E, Wang JC, Amin H, Di Lonardo S, et al. Surveillance strategies for the detection of new pathogen variants across epidemiological contexts. PLOS Comput Biol 2024;20(9):e1012416. https://doi.org/10.1371/journal.pcbi.1012416.
Ijaz M, Rahim A, Ali I. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus in Pakistan. Infect Disord - Drug Targets [Internet] 2017 [cited 2025 Mar 24];17(2). Available from: http://www.eurekaselect.com/149352/article. https://doi.org/10.2174/1871526517666170117125733.
Tripp RA, Stambas J. Intervention Strategies for Seasonal and Emerging Respiratory Viruses with Drugs and Vaccines Targeting Viral Surface Glycoproteins. Viruses 2021;13(4):625. https://doi.org/10.3390/v13040625.
Panthi S, Hong JY, Satange R, Yu CC, Li LY, Hou MH. Antiviral drug development by targeting RNA binding site, oligomerization and nuclear export of influenza nucleoprotein. Int J Biol Macromol 2024;282:136996. https://doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2024.136996.
Niazi A ur R, Jawad MJ, Amirnajad A, Durr PA, Williams DT. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever, Herat Province, Afghanistan, 2017 - Volume 25, Number 8—August 2019 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC. [cited 2025 Apr 15];Available from: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/25/8/18-1491_article. https://doi.org/10.3201/eid2508.181491.
Epizootiology and seroprevalence of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus in ruminant population of East Afghanistan. Kuwait J Sci 2024;51(1):100131. https://doi.org/10.1016/j.kjs.2023.09.005.
Mazzola LT, Kelly-Cirino C. Diagnostic tests for Crimean-Congo haemorrhagic fever: a widespread tickborne disease. BMJ Glob Health 2019;4(Suppl 2):e001114. https://doi.org/10.1136/bmjgh-2018-001114.
Zivcec M, Scholte F, Spiropoulou C, Spengler J, Bergeron É. Molecular Insights into Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus. Viruses 2016;8(4):106. https://doi.org/10.3390/v8040106.
Shahhosseini N, Wong G, Babuadze G, Camp JV, Ergonul O, Kobinger GP, et al. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus in Asia, Africa and Europe. Microorganisms 2021;9(9):1907. https://doi.org/10.3390/microorganisms9091907.
Umair M, Rehman Z, Whitmer S, Mobley M, Fahim A, Ikram A, et al. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus Diversity and Reassortment, Pakistan, 2017–2020 - Volume 30, Number 4—April 2024 - Emerging Infectious Diseases journal - CDC. [cited 2025 Apr 15];Available from: https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/30/4/23-1155_article. https://doi.org/10.3201/eid3004.231155.
Soozangar N, Jeddi F, Spotin A, Molaei S, Mohammadi-Ghalehbin B, Habibzadeh S, et al. Molecular characterization and phylogenetic analysis of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus, northwestern of Iran. BMC Infect Dis 2025;25(1):1–7. https://doi.org/10.1186/s12879-025-10728-6.
Papa A, Mirazimi A, Köksal I, Estrada-Pena A, Feldmann H. Recent advances in research on Crimean-Congo hemorrhagic fever. J Clin Virol 2015;64:137–43. https://doi.org/10.1016/j.jcv.2014.08.029.
Shahhosseini N, Wong G, Babuadze G, Camp JV, Ergonul O, Kobinger GP, et al. Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus in Asia, Africa and Europe. Microorganisms 2021;9(9):1907. https://doi.org/10.3390/microorganisms9091907.
Karanam SK, Nagvishnu K, Uppala PK, Edhi S, Varri SR. Crimean-Congo hemorrhagic fever: Pathogenesis, transmission and public health challenges. World J Virol [Internet] 2025 [cited 2025 Mar 25];14(1). Available from: https://www.wjgnet.com/2220-3249/full/v14/i1/100003.htm. https://doi.org/10.5501/wjv.v14.i1.100003.
Public Health Agency of Canada. Crimean-Congo hemorrhagic fever virus: Infectious substances pathogen safety data sheet [Internet]. 2001 [cited 2025 Apr 15];Available from: https://www.canada.ca/en/public-health/services/laboratory-biosafety-biosecurity/pathogen-safety-data-sheets-risk-assessment/crimean-congo-haemorrhagic-fever-virus.html
##submission.downloads##
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 رحیم بخش فقیریار, احمد سعید یعقوبی
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
