ارتباط بین استفاده از نسوار، کریس دندان و بوی بد دهن نزد مریضان مراجعه‌کننده به کلینیک دندان شفاخانۀ غالب سال ۱۴۰۳: مطالعۀ مورد- شاهدی
DOI::
https://doi.org/10.58342/ghalibMj.V.2.I.1.2.3کلمات کلیدی:
نسوار, تنباکوی بدون دود, کریس دندان, حفظ الصحه دهن و دندان, بوی بد دهن, افغانستان, صحت عامهچکیده
زمینه و هدف: مصرف تنباکوی بدون دود (نسوار) در بسیاری از ممالک از جمله افغانستان، رایج است و با مشکلات مختلف صحت دهن و دندان مرتبط است. این تحقیق به رابطه میان مصرف نسوار، پوسیدگی دندان‌ها و مشکلات حفظ الصحه دهن، نزد مریضان مراجعه‌کننده به کلینیک دندان شفاخانه پوهنتون غالب در کابل می‌پردازد.
روش بررسی: این تحقیق از نوع کیس-کنترول آینده‌نگر از ماه مارچ ۲۰۲۳ تا سپتامبر ۲۰۲۳ انجام شد که شامل ۱۲۱ نفر و مشخصاَ طبقه ذکور در گروپ سنی ۱۶ تا ۶۵ سال می‌شود. شرکت‌کنندگان به دو گروپ کیس (۲۷ نفر) که نسوار مصرف می‌کردند و گروپ کنترل (۹۴ نفر) که هیچ‌گونه محصول تنباکویی مصرف نمی‌کردند تقسیم شدند. آمار با استفاده از پرسش‌نامه دقیق و معاینه کلینیکی مورد جمع آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ تحلیل گردید.
یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که ۹۵.۹٪ از مراجعین دچار پوسیدگی دندان دندان بودند و بیشترین پوسیدگی دندان در دندان‌های آسیاب مشاهده شد. همچنین، ۴۳.۸٪ از شرکت‌کنندگان بوی بد دهن داشته اند که رابطه معناداری بین مصرف نسوار و بوی بد دهن نشان می‌دهد (p < 0.05). اما هیچ‌گونه ارتباط معناداری بین مصرف نسوار و شدت پوسیدگی دندان دندان‌ها مشاهده نشد (p > 0.05).
نتیجه گیری : مصرف نسوار با مشکلات حفظ الصحه دهن، به‌ویژه بوی بد دهن، مرتبط است، اما تأثیر آن بر شدت پوسیدگی دندان دندان‌ها به‌طور قطعی اثبات نشد. میزان بالای پوسیدگی دندان دندان‌ها در هردو گروپ کیس و کنترول مورد مطالعه نشان‌دهنده نیاز به ارتقاء آگاهی عمومی و تدابیر پیش‌گیرانه خاصتاَ در میان مصرف‌کنندگان تنباکو است.
مراجع
Hecht, S. S., & Hatsukami, D. K. (2022). Smokeless tobacco and cigarette smoking: chemical mechanisms and cancer prevention. Nature reviews. Cancer, 22(3), 143–155. https://doi.org/10.1038/s41568-021-00423-4
Raj, A. T., Patil, S., Sarode, S. C., & Sarode, G. S. (2019). Systematic Reviews and Meta-Analyses on Smokeless Tobacco Products Should Include Shammah. Nicotine & tobacco research : official journal of the Society for Research on Nicotine and Tobacco, 21(8), 1147. https://doi.org/10.1093/ntr/nty144
Xie, W., Mridha, M. K., Gupta, A., Kusuma, D., Butt, A. M., Hasan, M., Brage, S., Loh, M., Khawaja, K. I., Pradeepa, R., Jha, V., Kasturiratne, A., Katulanda, P., Anjana, R. M., & Chambers, J. C. (2023). Smokeless and combustible tobacco use among 148,944 South Asian adults: a cross-sectional study of South Asia Biobank. BMC public health, 23(1), 2465. https://doi.org/10.1186/s12889-023-17394-w
Hamrah, M. H., Hamrah, M. S., Hamrah, M. H., Dahi, T., Fotouhi, A., Sakamoto, J., & Hamrah, M. H. (2018). Nass use and associated factors among outpatients in northern Afghanistan: A cross-sectional study in Andkhoy City. Tobacco induced diseases, 16, 36. https://doi.org/10.18332/tid/93574
Ehsan H. (2025). The influence of smoking on periodontal health: A case-control study in Afghanistan. Journal of periodontology, 96(7), 817–825. https://doi.org/10.1002/JPER.24-0693
Tobacco. (2021, November 19). Summary results of the global youth tobacco survey in selected countries of the WHO European Region. https://www.who.int/europe/publications/i/item/WHO-EURO-2020-1513-41263-56157
Tobacco, N. (2023, July 31). WHO report on the global tobacco epidemic, 2023: protect people from tobacco smoke. https://www.who.int/publications/i/item/9789240077164
Larsson, S. C., & Burgess, S. (2022). Appraising the causal role of smoking in multiple diseases: A systematic review and meta-analysis of Mendelian randomization studies. EBioMedicine, 82, 104154. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2022.104154
Sinha, D., Agarwal, N., & Gupta, P. (2015). Prevalence of smokeless tobacco use and number of users in 121 countries. British Journal of Medicine and Medical Research, 9(6), 1–20. https://doi.org/10.9734/bjmmr/2015/16285
Siddiqi, K., Shah, S., Abbas, S. M., Vidyasagaran, A., Jawad, M., Dogar, O., & Sheikh, A. (2015). Global burden of disease due to smokeless tobacco consumption in adults: analysis of data from 113 countries. BMC medicine, 13, 194. https://doi.org/10.1186/s12916-015-0424-2
Siddiqi, K., Husain, S., Vidyasagaran, A., Readshaw, A., Mishu, M. P., & Sheikh, A. (2020). Global burden of disease due to smokeless tobacco consumption in adults: an updated analysis of data from 127 countries. BMC medicine, 18(1), 222. https://doi.org/10.1186/s12916-020-01677-9
Sinha, D. N., Suliankatchi, R. A., Gupta, P. C., Thamarangsi, T., Agarwal, N., Parascandola, M., & Mehrotra, R. (2018). Global burden of all-cause and cause-specific mortality due to smokeless tobacco use: systematic review and meta-analysis. Tobacco control, 27(1), 35–42. https://doi.org/10.1136/tobaccocontrol-2016-053302
Tinanoff, N., Baez, R. J., Diaz Guillory, C., Donly, K. J., Feldens, C. A., McGrath, C., Phantumvanit, P., Pitts, N. B., Seow, W. K., Sharkov, N., Songpaisan, Y., & Twetman, S. (2019). Early childhood caries epidemiology, aetiology, risk assessment, societal burden, management, education, and policy: Global perspective. International journal of paediatric dentistry, 29(3), 238–248. https://doi.org/10.1111/ipd.12484
Mittal, N., Singh, N., & Naveen Kumar, P. G. (2020). Prevalence of Dental Caries among Smoking and Smokeless Tobacco Users Attending Dental Hospital in Eastern Region of Uttar Pradesh. Indian journal of community medicine : official publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine, 45(2), 209–214. https://doi.org/10.4103/ijcm.IJCM_245_19
Doddawad, V. G., Shivananda, S., Paul, N. J., & Chandrakala, J. (2022). Dental caries: Impact of tobacco product among tobacco chewers and tobacco smokers. Journal of oral biology and craniofacial research, 12(3), 401–404. https://doi.org/10.1016/j.jobcr.2022.05.004
Khan, M. A., Vichayanrat, T., & Ngoenwiwatkul, Y. (2024). The association between smoking and smokeless tobacco use with dental caries among Pakistani patients. BMC oral health, 24(1), 723. https://doi.org/10.1186/s12903-024-04508-y
Zhang, J., Leung, K. C. M., Sardana, D., Wong, M. C. M., & Lo, E. C. M. (2019). Risk predictors of dental root caries: A systematic review. Journal of dentistry, 89, 103166. https://doi.org/10.1016/j.jdent.2019.07.004
Tomar, S. L., & Winn, D. M. (1999). Chewing tobacco use and dental caries among U.S. men. Journal of the American Dental Association (1939), 130(11), 1601–1610. https://doi.org/10.14219/jada.archive.1999.0099
Mittal, N., Singh, N., & Naveen Kumar, P. G. (2020). Prevalence of Dental Caries among Smoking and Smokeless Tobacco Users Attending Dental Hospital in Eastern Region of Uttar Pradesh. Indian journal of community medicine : official publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine, 45(2), 209–214. https://doi.org/10.4103/ijcm.IJCM_245_19
Sham, A. S., Cheung, L. K., Jin, L. J., & Corbet, E. F. (2003). The effects of tobacco use on oral health. Hong Kong medical journal = Xianggang yi xue za zhi, 9(4), 271–277.
Patil, V. R., & Sanjai, K. (2025). Impact of Smokeless Tobacco on Salivary Antioxidant Systems and Oral Health: A Comparative Study Among Individuals With and Without Tobacco Pouch Keratosis. Cureus, 17(6), e85229. https://doi.org/10.7759/cureus.85229
Osborne, S. R., Alston, L. V., Bolton, K. A., Whelan, J., Reeve, E., Wong Shee, A., Browne, J., Walker, T., Versace, V. L., Allender, S., Nichols, M., Backholer, K., Goodwin, N., Lewis, S., Dalton, H., Prael, G., Curtin, M., Brooks, R., Verdon, S., Crockett, J., … Holliday, S. (2020). Beyond the black stump: rapid reviews of health research issues affecting regional, rural and remote Australia. The Medical journal of Australia, 213 Suppl 11, S3–S32.e1. https://doi.org/10.5694/mja2.50881
Hatsukami, D. K., Lemmonds, C., Zhang, Y., Murphy, S. E., Le, C., Carmella, S. G., & Hecht, S. S. (2004). Evaluation of carcinogen exposure in people who used "reduced exposure" tobacco products. Journal of the National Cancer Institute, 96(11), 844–852. https://doi.org/10.1093/jnci/djh163
Hecht, S. S., Stepanov, I., & Carmella, S. G. (2016). Exposure and Metabolic Activation Biomarkers of Carcinogenic Tobacco-Specific Nitrosamines. Accounts of chemical research, 49(1), 106–114. https://doi.org/10.1021/acs.accounts.5b00472
Gupta, P. C., Murti, P. R., & Bhonsle, R. B. (1996). Epidemiology of cancer by tobacco products and the significance of TSNA. Critical reviews in toxicology, 26(2), 183–198. https://doi.org/10.3109/10408449609017930
چاپ شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 منیر احمد ابراهیم خیل, عبدالوکیل رامکی, هدایت الله احسان, علی سینا کریمی, مرحبا احمدی, فیض محمد عبدالله
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution 4.0 می باشد.
